Walvissen, dolfijnen en de Maori's

Wat kan een mens zich in de vroege ochtend nog meer wensen dan in het zicht van tuimelende dolfijnen van zijn ontbijt te genieten. Hectordolfijnen in dit geval, een klein uitgevallen soort die alleen in de wateren rond Nieuw-Zeeland voorkomt. En in datzelfde element waarin de dolfijnen zich uitleefden hoopten wij later die dag op een ander bijzonder schouwspel, een kennismaking met de hier levende walvissen. De instructies voor de op handen zijnde tocht waren duidelijk; zorg voor goed zittende en warme kleding, stevig schoeisel en houd er rekening mee dat de zee behoorlijk tekeer kan gaan. Ook op het vertrekpunt lieten de waarschuwingen weinig ruimte voor twijfel: “Strong sea sickness” was de voorspelling. Als keurig opgevoede Nederlanders namen we al deze waarschuwingen natuurlijk serieus en de voorbereidingen logen er dan ook niet om zodat we eenmaal buitengaats de confrontatie met de elementen aan konden. Jammer dat die niet thuis gaven want onder een strakblauwe hemel, een aangename temperatuur en bij een kalme zee werd uitgekeken naar de eerste “spuiter”. Die diende zich al snel aan en later volgden er nog eens drie. Het waren tandwalvissen. De andere hier regelmatig opduikende soort, de baleinwalvis, liet zich niet zien en ook de Orka bleef afwezig. Maar het beeld van die vier andere majestueuze dieren compenseerde dat gemis in ruime mate. De kans dat je in de baai rond Kaikoura walvissen tegenkomt is overigens vrij groot. De afwisseling van koude- en warme waterstromen zorgen voor bijzonder vruchtbare jachtgronden voor de walvis die in deze vallei – jazeker een vallei – onder water tot op zo’n duizend meter diepte achter zijn prooi aangaat. Ondanks de toeristische aankleding, was het voor ons een geweldige ervaring.
De volgende ochtend stond de Maori gids al te wachten om ons deelgenoot te maken van zijn cultuur en die van zijn voorouders. We hebben elkaar op de traditionele “Hongi” wijze begroet en geleerd dat jezelf voorstellen meer is dan alleen je naam zeggen. Het gaat om je berg, je rivier, je boot en nog veel meer. Vaders en moeders kant moeten worden belicht zodat men leert waar je vandaan komt, wie je voorouders zijn, hoe je hier verzeild bent geraakt etc. en pas op het eind zeg je je naam. À propos, vaders- en moederskant vind je ook terug in de tatoeages van dit volk waar de rechterkant gereserveerd is voor de mannelijk geschiedenis en de linkerzijde gebruikt wordt voor moeders verhaal. Voor de gelegenheid kregen Ludy en ik tijdelijk een Maori-naam. Rima, voor Ludy, wat zoveel betekent als zorgen voor de mensen in je omgeving en Ono werd aan mij geplakt wat staat voor innerlijke kracht. Toch wel een treffende karakterisering, nietwaar? Hoewel het nog altijd omstreden is of de voorouders van de Maori’s bij toeval of bewust naar Nieuw Zeeland voeren, was het voor onze gids zonneklaar. Dankzij ene Kupe wisten de Polynesiërs van het bestaan en was het een bewuste tocht om te ontsnappen aan de vele oorlogen en het kannibalisme op hun eilanden. Tradities dienen in ere te worden gehouden en dus nam men het kannibalisme en de neiging om voor het minste of geringste de strijd met elkaar aan te gaan mee. Ze brachten helaas ook hun huisdieren naar het nieuwe land waarmee in feite vanaf de eerste menselijke bewoning van dit land, zo’n duizend jaar geleden, ook het uitsterven van sommige inheemse diersoorten een aanvang nam. Die hadden zich in miljoenen jaren aangepast aan hun natuurlijke omgeving en bijvoorbeeld het vermogen om te vliegen verloren. Met de komst van honden en katten werden zij een gemakkelijke prooi. Er volgde nog een korte geschiedenisles waarin uiteraard ook het beruchte Waitangi verdrag ter sprake kwam. De Maori’s tekenden een contract dat de Engelse koningin hun land te kopen in ruil voor privileges. Maar ja het in het Engels gestelde contract week af van de Maori versie en dus conflicten door de jaren een. Die snode Engelsen toch. Enfin, zo’n dertien jaar geleden heeft de koningin daarvoor haar excuses aangeboden en de Maori’s financieel schadeloos gesteld. Na een wandeling door een voor Maori’s sacraal bos was het tijd voor ons om aan het volgende deel van onze reis te beginnen, een rit naar het Abel Tasman Nationaal Park. Leuk dat men een zee, een eiland en een park naar hem heeft vernoemd. Het was echter beter geweest wanneer hij ruim honderd jaar voor James Cook wel aan land was gegaan. Dan hadden we hier tenminste aan de goede kant van de weg kunnen rijden.